De lucht klaren: waarom dampopen (dampdiffuse) folies essentieel zijn

Heb je niet genoeg tijd om de hele blog te lezen, ook al staat er heel wat interessante info in?  Dan krijg je hier in twee lijnen de essentie mee.  

Maak de buitenzijde dampopen en winddicht, de binnenzijde dampremmend en perfect luchtdicht, en vul de ruimte ertussen volledig op met isolatie.

Verschil tussen dampdichte, dampremmende en dampopen folies 

Katrien: “Binnen in huis is het doorgaans vochtiger dan buiten. Warme lucht kan immers meer vocht bevatten dan koude lucht, zelfs bij eenzelfde relatieve vochtigheid. In de warme lucht zitten dus meer waterdampmoleculen dan in de koude buitenlucht. Deze moleculen willen een evenwicht creëren en migreren naar plaatsen waar minder waterdampmoleculen zitten. Dat verschijnsel noemen we diffusie.”  

Kort? De waterdampmoleculen willen uiteraard naar buiten waar er meer plaats is.  

• Wil je dit toelaten, dan gebruik je een dampopen materiaal.  
• Wil je dit vermijden, dan kies je voor dampdicht of dampremmend materiaal. 

Het verschil tussen dampdichte, dampremmende en dampopen folies komt hierop neer:  

• een dampdichte folie houdt deze diffusiestroom tegen, 
• een dampopen folie of plaat laat diffusie volledig toe in beide richtingen, 
• een dampremmende folie of plaat houdt de waterdamp deels tegen.  

Dampdicht, dampremmend en dampopen uitgedrukt in waarden 

“Om de waarden van dampdichte, dampremmende en dampopen folie te bepalen wordt stilstaande lucht als basis genomen. Men bekijkt hoe gemakkelijk de diffusie verloopt doorheen stilstaande lucht en vergelijkt daar het materiaal van de folie mee.” 

“Een voorbeeld? De roofing op een platdak is een potdicht scherm met een Sd-waarde van 300 meter. Dat betekent dat indien de waterdamp door dat scherm wil geraken, die evenveel moeite moet doen als te bewegen door een laag van 300 meter stilstaande lucht. Passen we dezelfde redenering toe op dampopen folie met Sd=0.11m, dan beweegt de waterdamp er met hetzelfde gemak doorheen als door 11 centimeter stilstaande lucht.” 

“Een dampopen folie heeft een Sd-waarde van minder dan een halve meter. Dampdicht materiaal omvat alles wat meer is dan 10 meter stilstaande lucht. Dampremmende folie bevindt zich in het midden met een waarde tussen 0,5 tot 10 meter.” 

Wat gebruiken jullie het meest voor houtskeletbouw? 

“Dat hangt ervan af. Je moet er rekening mee houden dat het hout wordt ondergedompeld in een drenkingsbad om het te beschermen tegen schimmels en ongedierte, het bevat dus veel vocht en wordt zo in een magazijn opgeslagen. Zodra de houtskeletbouw geplaatst is, begint dat hout uit te drogen en kunnen er liters vocht in het isolatiemateriaal terechtkomen.” 

“We willen dat dit vocht vooral naar buiten uitdroogt. Daarom plaatsen we een dampopen folie of plaat aan de buitenkant van een houtskeletbouw of hellend dak. Voor de binnenzijde kiezen we dan weer voor een dampremmend materiaal. Dat beperkt de waterdamptoevoer van binnen naar de muur en zorgt er ook voor dat de muur - indien nodig - naar binnen toe kan uitdrogen.  

En waarom is dit belangrijk? Nu we steeds meer en dikker isoleren, krijgen we in de zomer te maken met een omgekeerde diffusie. Op dat moment is het warm en vochtig op de buitenkant en binnen een pak koeler. De binnenkant mag dus niet helemaal dampdicht zijn, want dan kan de wand in de zomermaanden niet naar binnen uitdrogen.” 

“Wij werken dan ook vooral met dampremmende en dampopen materialen. De binnenkant van een houtskeletbouw maken we dampremmend en de buitenkant dampopen zodat er maximaal naar buiten kan worden verdampt. Dat kan een folie zijn, maar evengoed een houtvezelplaat.” 

“Aan de binnenzijde van een houtskeletbouw gebruiken we doorgaans OSB omwille van drie functies: die is dampremmend, luchtdicht op voorwaarde dat je de naden afkleeft, en biedt stijfheid aan de structuur. Aan de buitenzijde kiezen we voor een houtvezelisolatieplaat: die is dampopen, wind- en waterdicht. En dat zijn drie belangrijke functies voor buiten.” 

Hoe isoleren bij dampopen bouwen? 

“De isolatie zit tussen de dampopen buitenlaag en de dampremmende binnenlaag en bedraagt minimaal 14 centimeter. Vaak wordt al 18, 24 tot 30 centimeter volledig gevuld met isolatie. 

“De correcte opbouw van een houtskeletbouw is dampopen, water- en winddicht aan de buitenkant; dampremmend, luchtdicht en schrankend aan de binnenkant. De holte ertussen vullen we volledig op met dampopen bio-ecologische isolatie zoals houtwol, vlasisolatie, katoenisolatie, hennepisolatie en grasisolatie. Die houdt de warmte binnen en laat tegelijk de waterdamp diffunderen.” 

“Houtwolisolatie is trouwens ook hygroscopisch, ze heeft de eigenschap om waterdamp die nog niet in condens is omgezet, deels op te slaan in haar massa.” 

“Stel je even het volgende scenario voor. Je wilt je hellende dak met onderdak isoleren, maar je dakpannen liefst niet vervangen omdat dit een te grote kost is. Vaak is je dak niet perfect dampopen en is de uitdroging naar buiten niet optimaal. In dat geval is het een meerwaarde om te kiezen voor een hygroscopisch isolatiemateriaal. Zodra de zon op het dak zit, komt het vocht dat in de houtwol is opgeslagen er vanzelf weer uit via de binnenzijde.” 

Onlosmakelijk verband tussen luchtdicht en dampopen 

“Luchtdicht en dampopen gaan hand in hand. Een dampdichte folie is pas volledig dampdicht als die ook luchtdicht is aangebracht. Als je een dampscherm plaatst en je kleeft de naden niet luchtdicht af, dan komen er luchtstromen binnen. Die nemen alle vochtige lucht uit de binnenomgeving mee en kunnen op die manier veel bouwschade veroorzaken.” 

“Wist je dat de luchttoevoer tot 1.600 keer groter is via luchtlekken dan via de diffusie doorheen een dampscherm?” 

“Heb je een dampscherm dat gebrekkig luchtdicht is, dan komt er vocht in je opbouw, en dat hoor je te vermijden. De dampremmende barrière aan de binnenkant moet dus zeker luchtdicht worden gemaakt. Baksteen is winddicht, niet luchtdicht. 

“Voor de buitenkant van een houtskeletbouw geven we de voorkeur aan dampopen en winddichte platen, zoals Steico Universal van 22 of 35 mm dik. Wie daar geen ruimte voor heeft, kan voor het onderdak een dampopen folie gebruiken zoals Pro clima SOLITEX MENTO voor een hellend dak en Pro clima SOLITEX FRONTA voor een muur.” 

“Voor de binnenzijde kiezen we voor een dampremmende en luchtdichte OSB-laag. Voor een hellend dak verkiezen we dan weer een dampremmende folie Pro clima INTELLO.” 

Meer info nodig over dampopen bouwen? 

Neem contact met ons op! We beantwoorden je vragen graag.