De nachtventilatie is een afkoelingstechniek waarbij het lokaal of het gebouw wordt geventileerd met behulp van bijkomende toevoer van buitenlucht tijdens de nacht.
Het debiet van deze nachtventilatie is hoog zodat 's zomers niet alleen de lucht goed ververst wordt, maar ook de massa van het gebouw wordt afgekoeld. In een gebouw met een grote thermische massa is nachtventilatie dus efficiënt en intensief.
Nachtventilatie kan op de volgende manieren plaatsvinden:
- mechanisch actief, via bijvoorbeeld een warmtewisselaar (of een bypass bij balansventilatie) die 's nachts de koudere lucht naar binnen brengt, of door grondbuiskoeling waarbij de aanvoerlucht voor de mechanische ventilatie via een grondbuis loopt (een grondbuis bevat 's zomers wat koudere lucht dan de buitenlucht; in de winter is de lucht in de grondbuis juist wat warmer dan de buitenlucht)
- bijna passief, via bijvoorbeeld een ventilatieluik dat zich automatisch opent
- passief, via bijvoorbeeld een te openen raam, deur, rooster of luik dat men zelf 's avonds of 's nacht open zet en eventueel de volgende ochtend weer dicht doet.